Λευκοθέα Βοΐου

H Λευκοθέα ανήκει στο Δήμο Νεάπολης σε υψόμετρο περίπου 800 μέτρα, μεταξύ των δύο κωμοπόλεων, Νεάπολης και Τσοτυλίου. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ, το 2011, ο μόνιμος καταγεγραμμένος πληθυσμός ήταν 20 άτομα.

Ο οικισμός της Λευκοθέας δημιουργήθηκε περίπου το 1860. Η πρώτη του ονομασία είναι «ΧΟΥΤΟΥΡΙ» που σημαίνει σταυροδρόμι, μιας και ήταν το πέρασμα πολλών χωριών για να πάνε στα δυο μεγάλα κεφαλοχώρια , τη Νεάπολη και το Τσοτύλι. Χωρίζεται σε δύο «μαχαλάδες» τον επάνω και τον κάτω. Εικάζεται ότι ο ένας μαχαλάς ήταν Τούρκικος και ο άλλος Ελληνικός.

Στο Χουτούρι µετά και την άλωση της Πόλης από τους Οθωµανούς ήρθαν και εγκαταστάθηκαν Τούρκοι από τη περιοχή του Ικονίου και έτσι το χωριό διαιρέθηκε σε δύο συνοικίες την ελληνική και την τουρκική. Η τοπική παράδοση όµως του χωριού λέει ότι µετά και την εγκατάσταση των Τούρκων οι Έλληνες κάτοικοι της επάνω συνοικίας διασκορπίστηκαν σε άλλα χωριά της γύρω περιοχής. Επίσης στην Βουχουρίνα έδρευε Τούρκος µπέης, που κατείχε τα κτήµατα της Λευκοθέας (τότε Χουτούρι),πολλά από τα οποία, αγοράστηκαν αργότερα από κάτοικους του παλαιού Κριµινίου. Στα µέσα του 19ου αιώνα ο αριθµός των κατοίκων του χωριού ήταν πολύ µεγάλος και αυτό συµπεραίνεται από µία ενθύµηση σε Μηναίο που αναγράφει «Έκανα διδάσκαλος Βασίλειος Αδάµου, από χωρίον Χουτούρι και εδιάβαζα τα παιδιά γράµµατα τον αριθµό 100 δι’ένα εξάµηνον….26 Ιουνίου 1865»

Στην Λευκοθέα βρίσκεται χτισµένος ο Ναός της Αγίας Παρασκευής δίπλα από την τοποθεσία που υπήρχε παλαιότερα ο οµώνυµος Ναός.

Εδώ υπήρχαν εκκλησιαστικά βιβλία που είχαν εκδοθεί περίπου στα 1811 μ.Χ. µε πολλές ενθυµήσεις γραµµένες σε αυτά, και πολλά διαφωτιστικά στοιχεία για την ιστορία του χωριού, καθώς και πολλές Βυζαντινές εικόνες, τα οποία όμως εχάθηκαν απο την τότε αγραμματοσύνη των κατοίκων. Μη γνωρίζοντας την αξία των αντικειμένων αυτών, άλλα πουλήθηκαν, χαρίστηκαν, ή κάηκαν.

Από το παλαιό κτίσμα της Αγ. Παρασκευής έχει απομείνει μόνο ο χώρος της Αγίας Τράπεζας, στον οποίο υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα εικονοστάσι. Ο χώρος γύρω από την Εκκλησία έχει ονοµαστεί σε πλατεία της Αγίας Παρασκευής, σε µία όµορφη τοποθεσία, και ακριβώς πίσω από το Ιερό του Ναού υπάρχει το κτήριο του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Προστασίας του Περιβάλλοντος «Η ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ», ο οποίος δημιουργήθηκε το 1975 από τους κατοίκους της περιοχής (Πλαζουμίτης Περικλής, Τζημόπουλος Ηλίας, Τολιόπουλος Γεώργιος).

Απέναντι από την είσοδο της εκκλησία υπάρχει από χρόνια η πέτρινη βρύση που δε στερεύει ποτέ και τρέχει πάντοτε κρύο νερό.

Λίγο πιο πάνω από τον Ναό της Αγίας Παρασκευής βρίσκεται το δημοτικό σχολείο του χωριού, το οποίο σταμάτησε τη λειτουργία του περίπου στο 1970, ενώ στην είσοδο του χωριού, σε υποδέχεται το κιόσκι με την κάτασπρη βρύση του.