Περδίκες, τα παραδοσιακά πασχαλινά αυγά της Δυτικής Μακεδονίας
Κείμενο: Σοφία Κυρτσίδου
Οι περδίκες είναι τα ‘’κεντημένα’’ πασχαλινά αυγά της Δυτικής Μακεδονίας και αποτελούν κομψοτεχνήματα της λαϊκής παράδοσης. Είναι μια τεχνική ζωγραφικής, όπου τα αυγά ζωγραφίζονται στο χέρι με λιωμένο κερί και ένα ειδικό κοντύλι και έπειτα βάφονται κόκκινα. Το έθιμο αυτό συναντάται κυρίως στην περιοχή του Βοΐου και στα Γρεβενά.
Για τη ζωγραφική της περδίκας όπως αναφέρθηκε και παραπάνω είναι απαραίτητο ένα χειροποίητο εργαλείο, το κοντύλι, μια αυτοσχέδια κατασκευή από ένα μικρό κομμάτι ξύλο. Στην άκρη ανοίγεται μια τρύπα, όπου τοποθετείται ένα χωνί από λεπτό φύλλο χαλκού το οποίο κρατάει την θερμότητα.
Από τα ξημερώματα της Μεγάλης Πέμπτης συνήθιζαν οι νοικοκυρές να ζωγραφίζουν τα αυγά τους με έντονα στοιχεία παρμένα από τη φύση (φύλλα, λουλούδια, πουλάκια κ.α.), από τη βουκολική ζωή, από τις αγροτικές εργασίες, γεωμετρικά σχήματα, ευχές και ονόματα. Οι περδίκες αποτυπώνουν την παράδοση και το ταλέντο της κάθε νοικοκυράς. Η κάθε μία περδίκα είναι διαφορετική από την άλλη, εκφράζει διαφορετική καλλιτεχνική έκφραση και αντέχει για πολλά χρόνια. Μικρές κέρινες γραμμές χαραγμένες με απλότητα και σχεδιαστική άνεση φαίνεται να αυλακώνουν την επιφάνεια του κάθε αυγού. Άλλες από αυτές τις λεπτές γραμμές είναι διάφανες, άλλες μαυρίζουν επειδή έχει μαυρίσει το κερί από τη φλόγα του καντηλιού. Η εργασία αυτή δεν είναι εύκολη. Αν το κερί ζεσταθεί περισσότερο θα χυθεί πάνω στο τσόφλι άναρχα και άμορφα. Η νοικοκυρά πρέπει να το δαμάσει και να το ελέγχει απόλυτα.
Στις μέρες μας η μπογιά προέρχεται από το εμπόριο, παλαιότερα όμως χρησιμοποιούνταν φυτικές βαφές. Επίσης ένα ακόμη μυστικό της βαφής είναι το κρεμμύδι που κάνει το χρώμα ανεξίτηλο και πιο σταθερό. Το κόκκινο χρώμα καλύπτει όλο το κέλυφος αλλά δεν μπορεί να διεισδύσει εκεί που υπάρχει κερί.
Θέλει υπομονή και αγάπη. Την υπομονή την αντιλαμβάνεσαι με την πρώτη ματιά, δεν δείχνει να βιάζεται. Την αγάπη την αισθάνεσαι, γιατί γνωρίζεις πως αυτά τα αυγά προορίζονται για αγαπημένα πρόσωπα.
