Στο Βόρειο τμήμα του Βοΐου που ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς, βρίσκεται ο Πύργος Κοτύλης, η τέταρτη ψηλότερη κορυφή του βουνού, με υψόμετρο 1768 μέτρα. Νότια προέκταση του Πύργου αποτελεί μια σειρά εντυπωσιακών κατακόρυφων βράχων, ένα μνημείο της φύσης, επάνω ακριβώς από τα ερείπια της Παλιάς Κοτύλης. Πρόκειται για τους τεράστιους γκρεμούς του Χάρου, ή Σπανούρας και της φυσικής συνέχειάς τους προς την Κυψέλη, το βράχο Κριθάρι του Ντίνα και την Καταβόθρα. Οι γκρεμοί, με τα χαρακτηριστικά γκρίζα χρώματα των πετρωμάτων του Βοΐου, έχουν ύψος 300 μέτρα και πραγματικά κόβουν την ανάσα. Από κάτω συνεχίζεται πλαγιά δασωμένη με πεύκα μέχρι τα όρια του χωριού. Η πίσω πλευρά καλύπτεται με πυκνά δάση οξιάς μέχρι χαμηλά στην περιοχή του Νεστορίου. Το μέγιστο υψόμετρό τους φθάνει τα 1.627 μέτρα.
Τους γκρεμούς μπορεί κανείς να τους θαυμάσει από χαμηλά με μια επίσκεψη στην Παλιά Κοτύλη. Πιο εντυπωσιακό όμως είναι το θέαμα κοιτώντας τους επάνω από το μικρό οροπέδιο που σχηματίζουν. Εκεί οδηγεί σύντομα ο δασικός δρόμος ο οποίος ξεκινάει Βόρεια του αυχένα της Εθνικής οδού Καστοριάς – Ιωαννίνων. Στην ουσία αποτελεί τη Βόρεια συνέχεια του μονοπατιού Διάσχιση Βοΐου, που ενώνει τον Πεντάλοφο με τη Νέα Κοτύλη κατά μήκος της υψηλής κορυφογραμμής του βουνού.
Ο τόπος πιθανόν ονομάστηκε έτσι, γιατί σε κάποιο σημείο το στενό μονοπάτι που ένωνε την περιοχή της Παλιάς και της Νέας Κοτύλης πάγωνε το Χειμώνα και οι διαβάτες γλιστρούσαν, πέφτοντας στο κενό. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, πήρε την τρομερή αυτή ονομασία εξαιτίας ενός άλλου τραγικού γεγονότος. Στην περίοδο του Εμφυλίου τρεις εναπομείναντες στρατιώτες του Δημοκρατικού Στρατού που υπερασπίζονταν το ύψωμα αρνήθηκαν να παραδοθούν και βούτηξαν στο κενό. Σε ανάμνηση του τραγικού αυτού γεγονότος έχει στηθεί στην κορυφή του γκρεμού ένα μνημείο που φέρει την επιγραφή Τιμή και δόξα στους σταυραετούς του ΔΣΕ μαζί με τρεις ανάγλυφες μορφές ενόπλων με αγγελικές φτερούγες. Λίγα χιλιόμετρα κάτω από τους γκρεμούς στην τοποθεσία Λιβάδια, κοντά στην Παλιά Κοτύλη, λειτουργεί ως πύλη για το Γράμμο το Πάρκο Εθνικής Συμφιλίωσης, όπου ο επισκέπτης μπορεί να μελετήσει την ιστορία και τη φύση της περιοχής, ενώ παρέχονται και υπηρεσίες ξενάγησης, διαμονής και εστίασης.
Πηγή: monopatia-pindos.uowm.gr
