Τις τρανές τις Απουκρές! Αποκριά στη Γαλατινή

Κείμενο: Αγνή Γκαμάγκαρη Φωτογραφίες: Κώστας Κωτούλας

Stitched Panorama

Ξεχωριστό χαρακτήρα έχει ο εορτασμός της Αποκριάς στην περιοχή του Βοΐου. Ήθη και Έθιμα που χάνονται στο βάθος του χρόνου αναβιώνουν τούτες τις μέρες στα χωριά μας .

Γιορτή χαράς και ξεχωριστών εθίμων είναι και η γιορτή της Αποκριάς στην ορεινή μας Γαλατινή.

Οι τρανές οι Αποκριές δηλαδή η Κυριακή της Τυρινής είναι μέρα χαράς για μικρούς και μεγάλους.

Οι κλαδαριές , οι πίτες , το σαραϊλί, το σχώριο , ο χάσκας είναι τα κύρια στοιχεία της γιορτής. Αφορμή για γλέντι με ιδιαίτερο χαρακτήρα μιας και την επόμενη αρχίζει η νηστεία.

Πλούσιο εκείνη την μέρα το τραπέζι σε φαγητά και γλυκά με κυρίαρχα την πίτα και τα παραδοσιακά σαραϊλί. Η πίτα στο τρανό το σινί με πολλά ψημένα πέτουρα και ένα δύο σπιριά τραχανά ανάμεσα και το σαραϊλί το γλυκό κέρασμα της ημέρας στα ανίψια και τα βαφτιστήρια που πηγαίνουν για σχώριο. Εγχώριο  γλύκισμα το σαραϊλί  που το φτιάχνουν οι Γαλατινιώτισσες με κλωστά πέτουρα, καρύδια, μπαχαρικά και λάδι.

Πριν καθίσουν στο τραπέζι γίνεται το σχώριο. Όλοι όρθιοι φιλούν το χέρι του παππού και τις γιαγιάς και ανταλλάσσουν ευχές. Οι μικρότεροι παίρνουν και το χαρτζιλίκι τους.

Και σειρά έχει ο χάσκας. Ο χάσκας είναι ένα εκκρεμές αποτελούμενο από ένα βρασμένο και ξεφλουδισμένο αυγό δεμένο με βαμβακερή κλωστή από τη μέση. Η άκρη της κλωστής είναι δεμένη στον κλώστη. Ο μεγαλύτερος της οικογένειας ο παππούς κρατώντας τον κλώστη από την ελεύθερη άκρη αρχίζει να κουνάει το αυγό κάνοντας το να αιωρείται τρεις φορές προς το στόμα καθενός μέλους της οικογένειας που προσπαθεί να δαγκώσει το αυγό. Μετά η κλωστή καίγεται λέγοντας ευχές . Η κλωστή πρέπει να καεί όλη, αν σβήσει στη μέση δεν είναι καλός οιωνός.

Το βράδυ της Αποκριάς έχουμε το άναμμά των κλαδαριών. Οι κλαδαριές είναι μεγάλες φωτιές και γίνονται σε κάθε γειτονιά της Γαλατινής. Από μέρες οι νέοι μαζεύουν ξύλα και τα στερεώνουν στη μέση του λούρου, ένα είδος πασσάλου 3 – 4  μέτρα ψηλού. Γύρω γύρω αραδιάζονται τα κλαδιά με τις φούντες προς τα έξω  για να γίνει η κλαδαριά όμορφη και φουντωτή.

Συνήθως μετά τις 8 το βράδυ ανάβει πρώτα η κλαδαριά του πολιτιστικού συλλόγου και ακολουθούν με τη σειρά οι υπόλοιπες.

Γύρω από τη φωτιά πιάνονται στο χορό μικροί και μεγάλοι τραγουδώντας σκωπτικά και περιγελαστικά τραγούδια (αποκριάτικα).

Αυτός που σέρνει το χορό τραγουδάει τους στίχους και οι υπόλοιποι επαναλαμβάνουν όλοι μαζί.

Τα αποκριάτικα τραγούδια λένε τα πράγματα με το όνομα τους , εκφράζουν αλήθειες της ζωής που δε λέγονται στον καθημερινό βίο και αποτελούν μια μορφή εκτόνωσης.

Οι παρακάτω στίχοι μας δείχνουν το νόημα τους.

 

Τις τρανές τις απόκριες όταν καιν τις κλαδαριές,

Βγαίνουν όλοι να χορέψουν κι ύστερα να αποκρέψουν.

Τα τραγούδια τα σταράτα λένε όλα με το όνομα τα

Κι όσα τραγουδιούνται μύθια ,λένε όλη την αλήθεια.

Και μαθαίνουν οι μικροί ότι φκιάνουν οι τρανοί.

Ότι φκιάνουν στο κρεβάτι δε γλεπ ανθρώπου μάτι.

Και καμώνονται οι γέροι σα να είναι καλόγεροι

Κι όσα έκαμναν κι αυτοί τώρα λεν είναι ντροπή.

Τις τρανές μωρ μπρέ μπρέ μπρέ  τις τρανές τις απόκριες αποκρέβουν το τυρί και τις μπάμπους το βράκι και της παπαδιάς το ….

 

Τα τελευταία χρόνια εκτός από τα παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια , γράφονται κι άλλα ανάλογα με τις ανάγκες για σατιρισμό της επικαιρότητας.

Κι ενώ οι κλαδαριές στη Γαλατινή κρατούν ακόμα τον πραγματικό τους χαρακτήρα που είναι η ανάγκη για εκτόνωση και ψυχαγωγία των κατοίκων , οι επισκέπτες είναι ευπρόσδεκτοι και σίγουρα θα πιούν ένα ποτηράκι κρασί μαζί με το καθιερωμένο κέρασμα, καθώς οι ψησταριές είναι αναμμένες από νωρίς σε κάθε γειτονιά.

 

 

 

Exit mobile version