Ακολουθώντας τον επαρχιακό δρόμο Νεάπολης – Μεσόλλογου, το πρώτο χωριό που συναντάει κάποιος είναι η Ασπρούλα ή με την παλιά του ονομασία Βελιστι (εικάζεται ότι πήρε το όνομα του γιατί περνάει ο παραπόταμος του Βέλους ή μπορεί να είναι από το λατινικό Bella που θα πει άσπρος, και επειδή τα νερά του ποταμού ήταν καθαρά).
Αφήνοντας την Ασπρούλα προς τα δεξιά σε ένα χωματόδρομο, που μπορεί να πάει κανείς είτε πεζός είτε και με συμβατικό αυτοκίνητο, εκτός των βροχερών ημερών, φτάνεις στο γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα.
Ειναι κτισμένο σε περίοπτη θέση και με απεριόριστη θέα προς το Μεσόλλογο και τον παραπόταμο του Βέλους. Στην απλότητα της εκκλησίας συμβάλει και το καμπαναριό με την λιτότητα της κατασκευής του να κοιτάζει προς τον ουρανό.
Δεξιά του Ναού υπάρχουν σκαλοπάτια χτισμένα μέσα στο δάσος που σε βγάζουν στο εξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα που μέσα στο ναό αναβλύζει αγιονέρι.
Ενω απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα αντικρίζει κανείς το ΚΑΣΤΡΟ από δεξιά και το ΚΤΙΡΙΟ στην ευθεία.
Το «ΚΤΙΡΙΟ» είναι ένα ύψωμα σχήματος ορθογωνίου, το οποίο από την ανατολική, νότια και δυτική πλευρά περιβάλλεται από κατακόρυφους και απρόσιτους πετρόβραχους που σε πολλά σημεία φτάνουν τα 40μέτρα ύψος. Το ύψωμα αυτό με τη φυσική του οχύρωση και το ενισχυμένο τείχος αποτελούσε ένα σωστό απόρθητο φρούριο και ήταν ένα ασφαλές και ιδανικό καταφύγιο των κατοίκων σε περίπτωση πολέμου.
Ο κος Κεραμόπουλος, διαπρεπής αρχαιολόγος αναφέρει σχετικά: «…και φρούρια επιστώθηκαν δυο προς βοράν του χωρίου Βελίστι, πλησίον του εκκλησιδίου και του αγιάσματος του αγίου Παντελεήμονος, επί δύο βράχων εκατέρωθεν της οδού»
ΘΡΥΛΟΙ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ
Φυσικά όπως σε όλη την Ελλάδα οι θρύλοι για τα κάστρα αναπαράγονται συνεχώς. Για το φρούριο της Ασπρούλας, αξίζει να αναφερθούν οι παρακάτω:
Στη βορειοδυτική πλευρά του φρουρίου υπήρχε υπόγεια δίοδος από την οποία κατέβαιναν οι πολιορκημένοι απαρατήρητοι και έπαιρναν νερό από το ποτάμι Βέλος σε περίπτωση πολυήμερης πολιορκίας.
Μεταξύ Κτιρίου και Παλαιόκαστρου, τα οποία τα χωρίζει ένα ρέμα, είχαν τα παλάτια τους δυο βασιλιάδες τα οποία επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μια υπόγεια δίοδος.
Ένας ακόμα μύθος αναφέρει πως στο ΚΤΙΡΙΟ υπάρχει μια κρυφή πόρτα που κανείς δε γνωρίζει, και οδηγεί σε μια σπηλιά όπου υπάρχουν 12 αγάλματα, το ένα από το οποίο είναι υπερβολικά βαρύ για να σηκωθεί με ανθρώπινη δύναμη.
Φυσικά δε θα λείπει και ο θρύλος πως μέσα στη σπηλιά υπάρχει και χρυσός. Αναφέρεται πως υπάρχει μια χρυσή γουρούνα με τα γουρουνάκια της, ενώ πως στην ανατολική του πλευρά οι κάτοικοι φύλαγαν τους θησαυρούς τους όταν δέχονταν επιδρομή. Οι θησαυροί υπάρχουν ακόμα, και θα βρεθούν μόνο κάποια 1η Ιουλ ίου που θα έχει πανσέληνο.
Με θρύλους ή μη, η τοποθεσία Κτίριο και το Εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα αξίζει να τα επισκεφτεί όλες τις εποχές του χρόνου μόνο και μόνο για την απεριόριστη θέα και ομορφιά που προσφέρουν.
ΠΗΓΕΣ:
myvoio.com
Η ΑΣΠΡΟΥΛΑ ΒΟΪΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ, Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Ασπρούλας, Θεσσαλονίκη 1991
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Eυτυχία Πλαζουμίτη